Varikosel, skrotum adı verilen yumurtalık torbalarında yumurtalıkların etrafında oluşan varisli damarlardır. Varikosel sol tarafta daha sık görülür. Erkeklerin %10 -20 sinde görülen bu durum genellikle herhangi bir şikayete yol açmaz. Bazen ilerlemiş varikosellilerde testislerde ağrı, küçülme, dolgunluk hissi gibi şikayetlere neden olabilirler. Varikosel testislerdeki kanı boşaltan venlerin(toplardamar) genişleyip varisleşmesidir. Varisleşmiş bu toplardamarlar genişlediğinden içlerinde bulunan kan dolaşımını düzenleyen kapakçıklar işlevlerini yitirdiklerinden testisten venöz kanıuzaklaştıramamaktadırlar.

Kısırlık (infertilite) şikayeti olan erkeklerin yaklaşık % 40- 50 sinde varikosel mevcuttur. Genişleyen damarların testislerde ısı artışına sebep olduğu ve bu nedenle sperm üretimini olumsuz etkilediği, genişleyen damarlarda biriken kanda yüksek oranda bulunan bazı metabolik ürünlerin etkisiyle oksijenlenmenin azalmasının dasperm üretimini olumsuz etkilediğive kısırlığa sebep olduğu kabul edilmektedir.

Varikosel yumurtalıkların muayene edilmesi ve Doppler Ultrasonografik inceleme ile tespit edilir.

Varikoselektomi Ameliyatı
Varikosel erkek infertilitesinin tedavi ile en iyi düzeltilebilen sebebidir. Tedavi oldukca yüz güldürücüdür. Varikoselin tek tedavisi ameliyattır. Kısırlık şikayeti olan varikoselli erkeklerde, çok yoğun ağrı şikayeti olanlarda ve testislerinden biri diğerine göre anlamlı küçülme göstermiş varikoselli erkeklerde cerrahi tedavi önerilir. Ameliyatta mikrocerrahi ile varisli venler bağlanır ve genellikle hastanede yatmayı gerektirmez. Ameliyattan 3 ay sonra sperm üretiminde düzelme görülmeye başlar. Spermiogram ameliyattan sonraki 3-6. ayda yapılmalıdır. Spermatozoa üretimindeki düzelme ameliyat olan hastaların %70 inde görülür. Yapılan araştırmalarda mikrocerrahi yöntemi ilevarikoselektemi ameliyatı olanların yaklaşık yarısının bebek sahibi olduklarını gösterilmiştir. Ameliyatta genişlemiş ve fonksiyonlarını kaybetmiş venöz damarlar iptal edilirken spermatozoa ileti kanalları, temiz kan taşıyan damarlar ve lenf damarları korunur.